卷四 捷悟
类别:
其他
作者:
孔平仲字数:1127更新时间:23/03/24 11:49:15
<div>
宋文帝令到彦之北伐魏,甲兵资实甚盛。及败还,委弃荡尽。府藏武库为之一空。一日,上与群臣宴,有荒外降人在例。上问库部郎顾琛:“库中仗犹有几许?”</div>
<div>
</div>
<div>
琛诡对有十万,上既问而悔,得琛对甚喜。</div>
<div>
</div>
<div>
梁,萧琛醉伏于御筵。武帝以枣投之,琛取栗掷上,正中面,帝动色。琛曰:“陛下投臣以赤心,臣敢不报以战栗?”</div>
<div>
</div>
<div>
上大悦。</div>
<div>
</div>
<div>
齐高帝时,魏主至淮而退。帝问:“何意忽来忽去?”</div>
<div>
</div>
<div>
未有对者。张融从下坐抗声曰:“以无道而来,见有道而去。”</div>
<div>
</div>
<div>
公卿咸以为捷。</div>
<div>
</div>
<div>
齐,刘绘为南康相。郡人有姓赖居秽里刺谒绘,绘嘲之曰:“君何秽而居秽里?”</div>
<div>
</div>
<div>
此人应声答曰:“未审孔子何阙,而居阙里。”</div>
<div>
</div>
<div>
梁时有沙门讼田,武帝大署曰:“贞有司未辨。”</div>
<div>
</div>
<div>
遍问莫知。刘显曰:“贞文字为与上人。”</div>
<div>
</div>
<div>
帝忌其能,出之。</div>
<div>
</div>
<div>
宋,巢尚之甚聪敏。时百姓欲为孝武帝,疑其名。尚之应声曰:“宜名‘天保’。诗云:天保,下报上也。”</div>
<div>
</div>
<div>
时服其机速。</div>
<div>
</div>
<div>
隋,刘炫眸子精明,视日不眩,强记嘿记,莫与为俦。左画圆,右画方,口诵目数,耳听五事,同举无所遗失。</div>
<div>
</div>
<div>
隋,崔颐从驾往泰山,炀帝问:“何处有羊肠坂?”</div>
<div>
</div>
<div>
颐曰:“臣按《汉书·地理志》,上党壶关县有羊肠坂。”</div>
<div>
</div>
<div>
帝曰:“不是。”</div>
<div>
</div>
<div>
颐曰:“按皇甫士安撰,《地书》云:‘太原北九十里有羊肠坂。’”</div>
<div>
</div>
<div>
帝曰:“是也。”</div>
<div>
</div>
<div>
因谓牛宏曰:“崔祖浚所谓问一知二。”</div>
<div>
</div>
<div>
隋,袁充年十岁,冬初尚衣葛衫。客戏充曰:“絺兮霡兮,姜其以风。”</div>
<div>
</div>
<div>
充应声答曰:“为絺为綌,服之无斁。”</div>
<div>
</div>
<div>
唐,李泌七岁,召至禁中。玄宗与张说方观棋,使说赋方、圆、动、静。泌曰:“愿闻其略。”</div>
<div>
</div>
<div>
说因曰:“方若棋局,圆若棋子,动若棋生,静若棋死。”</div>
<div>
</div>
<div>
泌即答曰:“方若行义,圆若运智,动若骋材,静若得意。”</div>
<div>
</div>
<div>
说贺帝得奇童子。</div>
<div>
</div>
<div>
李忠臣尝因奏对,德宗谓之曰:“卿耳甚大,真贵人也。”</div>
<div>
</div>
<div>
忠臣对曰:“臣闻驴耳大,龙耳小。臣耳虽大,乃驴耳也。”</div>
<div>
</div>
<div>
上说其言。</div>
<div>
</div>
<div>
孙逖年十五,谒雍州长史崔日用。日用小之,令为《土火炉赋》。逖握翰即成,词理典赡。日用览之骇然,遂为忘年之友。</div>
<div>
</div>
<div>
萧颖士聪警绝伦。尝与李华、陆据同游洛南龙门,三人共读路侧古碑,颖士一阅即能诵,华再阅,据三阅方能记之。议者以三人才格高下亦如此。</div>
<div>
</div>
<div>
朱梁,张策年十二,父同尝浚甘泉井得鼎耳,有篆曰:“魏黄初元年春二月,匠吉于制作奇巧。”</div>
<div>
</div>
<div>
同甚宝之。策时在旁,徐言曰:“建安二十五年,曹公改年为延康,其年十月,文帝受汉禅,始号‘黄初’,元年无二月明矣。鼎文何缪欤!”</div>
<div>
</div>
<div>
同大惊,亟取魏志展读之,果验。宗族奇之。</div>
<div>
</div>
<div>
梁太祖过内黄,问曰:“此何故名‘内黄’?”</div>
<div>
</div>
<div>
李挺曰:“河南有外黄、小黄,故此有内黄。”</div>
<div>
</div>
<div>
又曰:“在何处?”</div>
<div>
</div>
<div>
对曰:“秦有外黄都尉理外黄,其故墉今在雍邱;小黄为高齐所废,其故墉今在陈留。”</div>
<div>
</div>
<div>
太祖称奖数四。</div>
<div>
</div>
<div>
湖南马希范,唐同光中入贡。庄宗问洞庭广狭,希范对曰:“洞庭至狭,若车驾南巡,止可饮马而已。”</div>
<div>
</div>
<div>
庄宗拊背嘉之。</div>
<div>
</div>